Vì sao bí thư Thăng muốn xóa sổ khu “ổ chuột” ven kênh rạch?

 Dọc 2 bên bờ tuyến kênh Đôi – kênh Tẻ chảy qua các quận 4, 7, 8 dễ dàng bắt gặp hình ảnh những căn nhà xập xệ, nhếch nhác nằm chi chít nhau. Những căn nhà này chủ yếu được làm tạm bợ từ cây xà cừ, tôn cũ nhưng lại là nơi tá túc của hàng ngàn hộ gia đình từ nhiều năm nay. Theo những người dân sinh sống tại đây, mặc dù biết điều kiện sinh sống không đảm bảo, thiếu điện, nước sạch và không an toàn nhưng họ vẫn phải bám trụ vì không biết đi đâu. “Chúng tôi đều là dân nghèo, lao động chân tay nên chẳng thể đi đâu ở được”.

Không chỉ mất an toàn, việc những người dân sinh sống ven kênh cũng gây ảnh hưởng đến môi trường. Nước thải sinh hoạt được thải thẳng xuống kênh, nhiều nhà ở không có nhà vệ sinh.

Trong chuyến thị sát tình trạng nhà ven kênh rạch mới đây, Bí thư thành ủy Đinh La Thăng đã có những chỉ đạo yêu cầu đẩy nhanh việc di dời, giải tỏa các khu nhà ở ven kênh rạch không đảm bảo cuộc sống của người dân và mỹ quan đô thị.

Chỉ tính riêng tại quận 8 hiện nay còn khoảng 9.503 căn nhà, khu đất ven và trên kênh rạch, tập trung chủ yếu dọc các tuyến kênh Tàu Hủ - Lò Gốm, kênh Đôi… Trong đó, có 1.099 căn nhà nằm hoàn toàn trên kênh rạch, 8.404 căn nhà ven kênh.

Đa số nhà trên và ven kênh rạch xây dựng không hợp pháp, chủ yếu là nhà lụp xụp, kết cấu tạm bợ, chắp vá. Thiếu các tiện nghi cơ bản như điện, nước, nhà vệ sinh, nước thải sinh hoạt xả trực tiếp xuống rạch làm mức độ nhiễm bẩn ngày càng tăng, gây ngập úng, thiếu cơ sở hạ tầng, không đảm bảo điều kiện sống, sinh hoạt cho người dân trong khu vực.

Để giải quyết tình trạng trên, quận 8 đã đưa ra phương án di dời toàn bộ các hộ dân có nhà ven kênh rạch với tổng mức kinh phí bồi thường di dời, giải tỏa là 13.763 tỷ đồng. Quận 8 cũng đã xúc tiến các dự án nhà ở tái định cư trên địa bàn gồm 7 dự án với 6.100 căn hộ, nhưng hiện mới có sẵn 252 căn.

Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng cho rằng dự án nên được triển khai theo mô hình đối tác công-tư nhằm giảm tối đa ngân sách Nhà nước. “Để làm được điều này không cách nào khác là giao cho doanh nghiệp tự đầu tư, thành phố trả lại bằng đất ngay khu vực giải tỏa hoặc ở nơi khác mà nhà đầu tư chấp nhận được. Chứ không thể cứ gắn “mác” dự án chỉnh trang đô thị là thành phố đi vay ODA mới làm được. Cái nào doanh nghiệp tham gia được thì để doanh nghiệp làm, còn lại thì Nhà nước làm”, ông Thăng nhấn mạnh.

Đại diện một doanh nghiệp địa ốc chia sẻ, nếu để doanh nghiệp tham gia và trả lại bằng đất ngay khu vực giải tỏa thì sẽ có nhiều doanh nghiệp hưởng ứng. Hiện nay, những dự án nhà ở có mặt view sông, hướng sông đang là xu thế được khách hàng ưa chọn nên những diện tích đất tại các khu vực này được các doanh nghiệp địa ốc săn đón.

Được biết, trong chương trình “Chỉnh trang và phát triển đô thị” từ nay tới năm 2025, TP.HCM sẽ thực hiện quyết liệt việc di dời và giải tỏa trắng gần 20.000 hộ trên và ven sông rạch để thực hiện công tác chỉnh trang đô thị, tạo bộ mặt mới cho một thành phố hội nhập.

Theo đó, kế hoạch di dời sẽ được tiến hành trong 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu từ 2015 - 2020 sẽ tập trung giải tỏa di dời 9.805 căn nhà ven sông, rạch. Giai đoạn 2 từ năm 2020 – 2025, sẽ hoàn thành mục tiêu di dời 19.524 căn nhà và tổ chức lại cuộc sống của người dân đang sống trên và ven kênh, rạch.

Trong vòng 5 năm tới, thành phố sẽ tập trung di dời hàng ngàn căn nhà ven 5 tuyến kênh rạch chính là Tàu Hũ - Bến Nghé, kênh Đôi - Tẻ, Tân Hóa - Lò Gốm, Nhiêu Lộc - Thị Nghè và Tham Lương - Bến Cát - Rạch Nước Lên. Tổng số vốn đền bù, giải tỏa khoảng 12.400 tỷ đồng.